Het gaat hierbij om huurovereenkomsten voor de detailhandel en de horeca, bijvoorbeeld voor het huren van een winkel of restaurant (“de zgn. 7:290-bedrijfsruimtes”). Huurovereenkomsten voor het huren van een kantoor vallen niet onder deze categorie. Dat is de zgn. 7:230 overige bedrijfsruimtes.

De bescherming van de huurder van middenstandbedrijfsruimtes is sterk. De redenering is dat een huurder vaak veel moet investeren in het pand en dat de huurder sterk afhankelijk is van de locatie, waardoor verhuizen naar een ander pand soms gewoon onmogelijk is. Om de huurder daartegen te beschermen zijn er opnieuw een aantal strikte en beschermende regels in het leven geroepen.

Verhuurders van bedrijfsruimtes waar een winkel in is gevestigd, die geconfronteerd worden met een huurder die van het huurcontract af wil omdat hij zijn bedrijf heeft verkocht, en daarom een nieuwe huurder introduceren, hoeven dat niet zomaar te accepteren. Maar als de verhuurder zijn medewerking weigert op onredelijke gronden, dan kan de huurder aan de rechter vragen om in te grijpen. Iedere huurder van een middenstandsbedrijfsruimte heeft namelijk het zogenoemde recht van indeplaatsstelling. Dat recht van indeplaatsstelling is dwingend vastgelegd in het huurrecht bedrijfsruimte: het kan dus niet in het huurcontract worden ‘weggecontracteerd’. Bij indeplaatstelling is geen sprake van een nieuwe huurovereenkomst bedrijfsruimte, maar van voortzetting van de bestaande huurovereenkomst. Dat betekent dus dat de huurprijs hetzelfde blijft.

Als de huurder of verhuurder vindt dat de afgesproken huurprijs niet meer overeenstemt met die van vergelijkbare bedrijfsruimte in de omgeving, dan kan een advocaat huurrecht de rechter om een huurprijswijziging vragen. Aan deze procedure kleven echter de nodige haken en ogen. Zo kan niet op ieder gewenst moment een procedure worden opgestart. In geval van een huurovereenkomst voor bepaalde tijd kan het voor het eerst na afloop van de afgesproken termijn. Maar als er sprake is van een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd, kan huurprijswijziging steeds wanneer tenminste vijf jaar zijn verstreken sinds de dag waarop de laatste huurprijs geldt, gevraagd worden.

De verhuurder die het verhuurde zelf dringend in gebruik wenst te gaan nemen kan op die grond de huurovereenkomst opzeggen. Anders dan vaak gedacht wordt, hoeft het niet per se de verhuurder zelf te zijn die het verhuurde in gebruik wenst te gaan nemen. Op deze opzeggingsgrond kan ook een beroep worden gedaan door de verhuurder als zijn geregistreerde partner, een bloed- of aanverwant in de eerste graad of een pleegkind het gehuurde persoonlijk in gebruik wil gaan nemen.

Een ander veel voorkomend misverstand is dat “dringend” betekent dat er sprake moet zijn van haast. Het gaat echter niet om een urgentie in de tijd. Het gaat erom dat het eigen gebruik door de verhuurder van de bedrijfsruimte voor hem van wezenlijk belang is.

Als de verhuurder voornemens is om de bedrijfsruimte in plaats van winkelruimte (dus bedrijfsruimte in de zin van artikel 7:290 BW) als kantoorruimte te gaan gebruiken in de zin van artikel 7:230a BW dan staat dat nieuwe, andere gebruik niet in de weg aan een beroep op de opzeggingsgrond van dringend eigen gebruik.

De wet bepaalt dat iedere tekortkoming in de nakoming van een overeenkomst het recht geeft de overeenkomst te ontbinden, tenzij de geringe aard van de tekortkoming de ontbinding niet rechtvaardigt. Dit geldt ook voor een huurovereenkomst. Bij wanprestatie van de wederpartij kan de huurovereenkomst worden ontbonden. Dit kan tijdens de looptijd van het contract en is niet aan een termijn gebonden.

Als de huurder zijn betalingsverplichtingen niet nakomt en een huurachterstand laat ontstaan, dan kan de verhuurder via de rechter de huurovereenkomst laten ontbinden. De verhuurder zal dan tevens de ontruiming en verlating van het gehuurde vorderen met medeneming van al datgene wat van huurder is en met de afgifte van alle sleutels.

Het consumentenrecht legt de rechten en plichten van een consument in het handelsverkeer vast. Op deze wijze wordt geprobeerd de consument als ‘zwakkere partij’ te beschermen bij het sluiten van een overeenkomst met een professionele wederpartij. Het huidige consumentenrecht is voor een groot deel tot stand gekomen onder invloed van de EU.

Het consumentenrecht ziet toe op een groot aantal terreinen. Als gevolg hiervan zijn de regels van het consumentenrecht ook verspreid over diverse wetten. Van groot belang zijn het Burgerlijk Wetboek, de Telecommunicatiewet en de Algemene Verordening Gegevensbescherming.
Veel van deze regels zijn van ‘dwingend recht’, er mag dus niet van worden afgeweken.

Tot 1 april 2013 was vanuit de overheid de Consumentenautoriteit de toezichthouder op consumentenzaken. Sindsdien is er een nieuwe toezichthouder in de vorm van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Consumenten kunnen zich tot de ACM wenden voor advies en informatie.

Bij het sluiten van een overeenkomst met een consument beperkt de wet de invloed van de bij een overeenkomst horende algemene afspraken, ofwel de algemene voorwaarden. Hiertoe voorziet de wet in een zogeheten ‘zwarte lijst’ en een ‘grijze lijst’. In deze lijsten zijn bepalingen opgenomen die onredelijk bezwarend zijn (zwarte lijst) of die onredelijk bezwarend worden vermoed te zijn (grijze lijst). Toepassing van onredelijk bezwarende voorwaarden kunnen ertoe leiden dat deze voorwaarden, ten behoeve van een consument, door een rechter vernietigd worden.

Misschien het meest sprekende voorbeeld van het consumentenrecht is de non-conformiteit. Hiervan is sprake wanneer een consument bijvoorbeeld een stofzuiger koopt die binnen no-time na aankoop kapotgaat. Het consumentenrecht maakt in een dergelijke situatie duidelijk dat, indien de stofzuiger binnen een periode van zes maanden na aanschaf kapotgaat, de stofzuiger als non-conform wordt gehouden. De verkoper zal dan moeten bewijzen dat de stofzuiger bij aanschaf weldegelijk in goede staat verkeerde. Dit betekent een verzwaring van de bewijsplicht voor de verkoper.

Ontbinding is een manier van het beëindigen van een overeenkomst. Ontbinding kan zich voordoen wanneer een contractspartij haar verplichtingen uit een overeenkomst niet nakomt.

De wet maakt duidelijk dat iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis het recht geeft aan de andere partij om de overeenkomst te ontbinden. Doorgaans zal een wederpartij een laatste mogelijkheid moeten worden geboden om alsnog na te komen. Bij uitblijven van nakoming gedurende deze laatste mogelijkheid wordt er gesproken van een ‘verzuim’. Het verzuim na te komen wordt vaak als eis gesteld voordat de tekortkoming de ontbinding rechtvaardigt. Het kan echter zo zijn dat de tekortkoming van de wederpartij zo gering is dat deze de ontbinding van de overeenkomst niet rechtvaardigt. Bij de mogelijkheid om een overeenkomst te ontbinden zijn de omstandigheden dus doorslaggevend.

Een overeenkomst kan zowel buitengerechtelijk als via de rechter ontbonden worden. Een enkele schriftelijke mededeling aan de wederpartij is vaak al voldoende om een overeenkomst te ontbinden. Het is echter mogelijk dat de wederpartij de ontbinding van de overeenkomst niet accepteert. In deze gevallen kunt u voor de ontbinding bij de rechter terecht, waar de ontbinding van de overeenkomst zal moeten worden gevorderd.

Het gevolg van de ontbinding van de overeenkomst is dat de juridische grondslag van de overeenkomst komt te vervallen. Dit betekent dat partijen niet langer gehouden zijn om hun verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst te voldoen. Als er echter sprake is van een situatie waarin een partij haar verplichtingen al voldaan heeft, kan zij deze prestatie ongedaan maken. Indien een dergelijke ongedaanmaking onpraktisch of onmogelijk is dan geeft de wet de mogelijkheid een redelijke vergoeding voor de verrichte prestatie te vorderen.

Een belangrijke pijler in het Nederlands recht is de contractsvrijheid. Deze contractsvrijheid betekent dat partijen het recht op ontbinding kunnen beperken en zelfs kunnen uitsluiten. Ondanks het bestaan van het recht om ontbinding van de overeenkomst uit te sluiten is dit recht niet onbegrensd. Zo is het mogelijk dat deze beperking onder omstandigheden als ‘onredelijk bezwarend’ gelden. In dit geval kan de overeenkomst alsnog worden ontbonden.

Want,

Je riskeert anders niet in aanmerking te komen voor een uitkering in het kader van de WW. Daarvoor moet je immers niet “verwijtbaar werkloos” zijn geworden. Bovendien kan bij een gefundeerd protest ook nog met de werkgever worden onderhandeld over een minnelijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst al dan niet gecombineerd met een beëindigingsvergoeding.

Ouders kunnen momenteel 26 weken ouderschapsverlof opnemen in de eerste acht levensjaren van hun kind. Dat verlof is in principe onbetaald, tenzij daarover andere afspraken zijn gemaakt in de arbeidsovereenkomst of cao. Daardoor kan niet iedereen het zich veroorloven gebruik te maken van het verlof: slechts één derde van de ouders neemt ouderschapsverlof op. Daarom heeft het kabinet besloten om de eerste 9 van de 26 weken ouderschapsverlof te betalen, voor zover deze binnen het eerste levensjaar van het kind vallen (en bij adoptie of pleegzorg tot een jaar na opname van het kind in het gezin, voor zover het kind jonger is dan acht jaar). Deze regeling geldt vanaf augustus 2022.

Bij het ter beschikking stellen van die spullen in de coronatijd was er geen loonbelasting verschuldigd en kon de werkgever gebruikmaken van de gerichte vrijstelling voor Arbo-verstrekkingen (zie art. 31a lid 2 onderdeel h Wet LB 1964 juncto art. 8.4a Uitvoeringsregeling LB 2011). Doordat niet langer meer thuis wordt gewerkt zijn die zaken niet meer nodig. Door die zaken vervolgens aan de werknemer te laten, geniet de werknemer een voordeel. Dat voordeel is de waarde in het economisch verkeer op het moment van het besluit van de werkgever om de bureaustoel, het bureau en de lamp aan de werknemer te laten. Dat voordeel is loon en daarover kan belasting worden geheven.

Ja, dat kan zeker, maar alleen voor wat betreft de bovenwettelijke vakantiedagen. Dat zit zo; iedere werknemer heeft op grond van de wet recht op vier weken vakantie per jaar. Een fulltime werknemer heeft dus 20 vakantiedagen per jaar. Dit zijn wettelijke vakantiedagen. Deze dagen mag een werknemer niet inwisselen voor geld, dus ook niet voor een donatie aan Oekraïne. Maar alle dagen die een werknemer meer krijgt dan het wettelijk minimum, mag hij wel inwisselen voor geld, mits zijn werkgever dat goed vindt. 

Werknemers laten dan weten of, en zo ja hoeveel bovenwettelijke vakantiedagen ze willen doneren. Per gedoneerde dag moet worden berekend welke geldwaarde daar tegenover staat. Uitgangspunt is het loon dat de werknemer per werkdag verdient, dus: het loon inclusief vakantiegeld en andere vaste emolumenten. Wat wel jammer is, is dat de geldwaarde van vakantiedagen afgerekend moet worden met de fiscus en dat dus alleen de netto waarde van de vakantiedagen geschonken kan worden.

Ja, de nieuwe functie moet dan wel duidelijk anders zijn. Uiteraard zal bovendien een geldig proeftijdbeding overeengekomen moeten worden.

Zowel voor de werkgever als voor de werknemer is het antwoord op deze vraag ‘ja’, als de andere partij om opgave van de reden van het (proeftijd)ontslag vraagt, dan moet de reden worden gegeven. Op het niet opgeven van een reden staat overigens geen sanctie.

Allereerst wordt, in geval van de overtreding van een van de bedoelde bedingen, de werknemer eerst schriftelijk gesommeerd te stoppen met de activiteiten, waarmee de werknemer de genoemde bedingen overtreedt. Wijs de werknemer op de boete die daarop staat (het boetebeding dat aan het concurrentiebeding of relatiebeding is gekoppeld).Ook kun je de nieuwe werkgever informeren over de onrechtmatige concurrentie en hem er op wijze dat hij profiteert van de wanprestatie van zijn nieuwe werknemer. Staakt de werknemer zijn activiteiten niet, dan kun je gerechtelijke stappen nemen en de boete vorderen via de rechter. De nieuwe werkgever kun je dan aanspreken uit onrechtmatige daad en uit dien hoofde eventueel ook schade vorderen.

Het is wettelijk toegestaan om een concurrentiebeding op te nemen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Daaraan zijn echter strenge eisen verbonden: een concurrentiebeding in een tijdelijke arbeidsovereenkomst is alleen geldig als het: schriftelijk is overeengekomen is opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd waarin staat dat en waarom de werkgever een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang heeft bij het overeenkomen van dit specifieke beding met deze specifieke werknemer.

In een concurrentiebeding wordt vaak de tijd vastgelegd (hoelang mag de werknemer niet of beperkt werkzaam zijn), wat de aard is van de werkzaamheden die verboden zijn (bijvoorbeeld het soort functie of een bepaalde branche) en in welk geografisch gebied die werkzaamheden verboden zijn. Samen met de werknemer kun je hier een redelijke afspraak over maken. De werknemer kan vragen om een concurrentiebeding te vernietigen als dit te zwaar op hem drukt.

Ja, net als ‘gewone’ werknemers hebben ook uitzendkrachten aanspraak op een transitievergoeding als hun contract op initiatief van de werkgever eindigt of niet wordt voortgezet. Alleen hoeft de inlener die transitievergoeding niet te betalen aan de uitzendkrachten die hij inhuurt. Het uitzendbureau dat de uitzendkrachten uitzendt is de formele werkgever. Als de inlener van een uitzendkracht hem of haar niet meer nodig heeft, dan meldt de uitzendkracht zich bij het uitzendbureau. Als het uitzendbureau geen andere klus voor de uitzendkracht heeft, dan eindigt de overeenkomst tussen het uitzendbureau en de uitzendkracht en is het uitzendbureau de transitievergoeding aan de uitzendkracht verschuldigd.

Nee, dat kan niet zomaar. Ook als een werkgever zijn bedrijf beëindigt, moet hij de ontslagregels in acht nemen. Dat betekent dat hij ofwel met zijn werknemers afspraken moet maken over de beëindiging van hun dienstverbanden. Of dat hij UWV toestemming moet vragen om de arbeidsovereenkomst(en) op te zeggen.

Meest praktisch is het natuurlijk om te kijken of de werknemers willen instemmen met beëindiging van hun dienstverband. Als dat lukt, dan moeten de afspraken, over de einddatum, de eindafrekening en eventuele ontslagvergoeding, schriftelijk worden vastgelegd. Jullie hoeven een rechter of UWV niet te raadplegen. De handtekeningen van de werkgever en de werknemer onder het contract zijn dan voldoende (tenzij de werknemer zich binnen twee weken bedenkt).

Als het met een of meerdere werknemers niet lukt om afspraken te maken, dan moet je UWV benaderen. De werkgever moet dan alle mogelijke bewijsmiddelen van de beëindiging van zijn bedrijf toesturen, zoals bijvoorbeeld de opzegging van de huur van het bedrijfspand, de opzegging van de afspraken met de leverancier en/of de verkoopfactuur van de inventaris. Als UWV ervan overtuigd is dat het bedrijf wordt beëindigd, dan geeft het toestemming en kan de werkgever de dienstverbanden opzeggen. De werknemers hebben dan wel aanspraak op de transitievergoeding.

Dit is een bepaling in het testament van de overledene. Met een legaat laat de overledene iemand een specifiek bedrag of een bepaald object na. U kunt daarbij denken aan een antieke klok, een geldbedrag, een auto of een ander dierbaar goed dat de overledene graag aan een specifiek persoon wil nalaten.

U heeft in beginsel recht op partneralimentatie als u na de echtscheiding onvoldoende inkomsten heeft om in uw levensonderhoud te voorzien. Daarbij wordt rekening gehouden met uw welstand ten tijde van het huwelijk.

Sinds 1 januari 2020 gelden nieuwe regels voor partneralimentatie.

Die regels houden in dat de verplichting om partneralimentatie te betalen in beginsel (maximaal) 5 jaren duurt. Op die hoofdregel gelden uitzonderingen, waardoor het er toch nog 10 tot 12 jaar kunnen worden afhankelijk van uw specifieke situatie.

De 3 uitzonderingen op die hoofdregel zijn:

• Als u samen kinderen heeft, stopt partneralimentatie pas als het jongste kind 12 jaar is geworden.
• Heeft het huwelijk of geregistreerd partnerschap minimaal 15 jaar geduurd? En krijgt de ex-partner die alimentatie ontvangt, binnen 10 jaar AOW? Dan duurt de alimentatieplicht totdat de ontvanger AOW krijgt.
• Bent u geboren op of voor 1 januari 1970? Duurde uw huwelijk of geregistreerd partnerschap langer dan 15 jaar? En krijgt u over meer dan 10 jaar pas AOW? Dan is de alimentatieduur 10 jaar.

Bij samenloop van de hierboven genoemde omstandigheden, geldt de langste termijn.

Betaalt u partneralimentatie aan uw ex-partner? Dan is deze fiscaal aftrekbaar voor u. Het maakt niet uit of u de alimentatie via de rechter hebt geregeld of rechtstreeks met uw ex-partner. Op dit moment is de aftrek voor partneralimentatie voor inkomens vanaf € 69.398,00 in 2022 betaalde alimentatie aftrekbaar tegen maximaal 40%. In 2021 is de aftrek voor inkomens vanaf € 68.507,00 maximaal 43%. De regering gaat de maximale belastingaftrek afbouwen naar een aftrek van 37,05% in 2023.

Is er sprake van gewijzigde omstandigheden waardoor de alimentatie niet meer aan de wettelijke maatstaven voldoet dan kunnen u en uw ex-partner nieuwe afspraken maken over de alimentatie. Lukt het niet om samen tot een wijziging te komen dan kan een advocaat een verzoek tot wijziging indienen bij de rechtbank.

In het ouderschapsplan staan afspraken over de wijze waarop het gezamenlijk gezag wordt uitgeoefend (hoofdverblijfplaats, schoolkeuze, medische beslissingen etc.) de verdeling van de zorgtaken en de kosten van het kind (alimentatie).  In het plan staat ook hoe het kind betrokken is bij het opstellen van het ouderschapsplan.

Een ouderschapsplan is verplicht bij een echtscheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap en ook bij een relatiebreuk als ouders samen het ouderlijk gezag over het kind hebben.

Als er gewijzigde omstandigheden zijn kan een ouderschapsplan gewijzigd worden. Het is ook mogelijk om een deel van het ouderschapsplan te wijzigen, zodat de rest van het ouderschapsplan in stand blijft. Een ouderschapsplan kan niet eenzijdig door een van de ouders gewijzigd worden. Dit gebeurt in overleg of door de rechter.

U mag zelf afspraken maken. Dit is rechtsgeldig als u en uw ex-partner dit samen op papier zetten en hebben ondertekend. Bij een echtscheiding is een ouderschapsplan verplicht. Een verzoek tot echtscheiding wordt ingediend door een advocaat. 

In het ouderschapsplan moet staan of en hoe u het kind bij het opstellen van het plan hebt betrokken. Soms is een kind te jong om een mening te geven. Dan staat dit in het plan. 

Het is wettelijk niet verplicht om een ouderschapsplan jaarlijks te evalueren. U kunt dit wel afspreken met elkaar. In dat geval vloeit de verplichting om jaarlijks te evalueren voort uit het ouderschapsplan zelf.

Vanaf 18 jaar mag een kind zelf beslissen waar hij woont en hoe hij het contact met zijn ouders inricht. De afspraken over alimentatie blijven in principe wel geldig tot 21 jaar.

U kunt het beste eerst in gesprek gaan met uw ex-partner, eventueel onder begeleiding van een mediator of advocaat. Als dit niet helpt kan een advocaat de kwestie namens u voorleggen aan een rechter. Dit kan soms in een versnelde procedure, het kort geding.

Als u er samen niet uitkomt kunt u de rechter vragen om een beslissing te nemen over het ouderschapsplan of over de onderwerpen waar u samen niet uitkomt.

Een ouder met ouderlijk gezag heeft het recht en de plicht om zijn minderjarige kind te verzorgen en op te voeden en moet ook betalen voor de kosten van verzorging en opvoeding. Dit betekent dat deze ouder onder andere beslissingen mag nemen over de hoofdverblijfplaats, de schoolkeuze en medische beslissingen. Hieronder valt ook de plicht om de banden tussen het kind en de andere ouder te bevorderen.

Een meerderjarige moeder krijgt automatisch het ouderlijk gezag over een kind na de geboorte. Een vader krijgt automatisch ouderlijk gezag als het kind tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap met de moeder wordt geboren. Als de vader niet gehuwd is met de moeder moet hij hiervoor samen met de moeder nog een verzoek indienen bij de rechtbank. Een advocaat is niet nodig.

Gezamenlijk ouderlijk gezag kan digitaal worden aangevraagd bij de rechter via een formulier. Dit formulier staat op www.rechtspraak.nl.  De aanvraag is gratis. Een advocaat is niet nodig.

Een vader heeft altijd toestemming van de moeder nodig om gezamenlijk gezag aan te vragen tenzij de ouders zijn getrouwd. In dat geval ontstaat gezamenlijk ouderlijk gezag automatisch. Als de moeder geen toestemming geeft kan de vader vervangende toestemming aan de rechter vragen. Dit verzoek moet worden ingediend door een advocaat.

Beide ouders behouden het ouderlijk gezag na een scheiding tenzij de rechter een andere beslissing over het gezag neemt.

Soms zijn er grote problemen bij de uitoefening van het gezamenlijk ouderlijk gezag. Een van de ouders kan dan het eenhoofdig gezag aanvragen. Dit moet via een verzoek aan de rechter. Het verzoek moet worden ingediend door een advocaat.

Een kind kan op dit moment maximaal twee gezaghebbers hebben.

Een kind kan op dit moment maximaal twee gezaghebbers hebben. Sommige kinderen groeien op in gezinnen met meer dan twee (sociale) ouders. Met meeroudergezag wordt de situatie bedoeld dat meer dan twee gezaghebbers (een vorm van) gezag over een kind dragen. Er is op dit moment nog geen wettelijk kader voor kinderen die opgroeien in meeroudergezinnen.

Op verzoek van een ouder met gezag en een stiefouder kan de rechter de stiefouder met gezag over het stiefkind belasten. Dit noemt men gezamenlijk gezag. Aan dit verzoek zijn strenge eisen verbonden en het verzoek moet worden ingediend door een advocaat.

Het hoofdverblijf is de plek waar het kind zijn vaste basis heeft en het adres waarop het kind bij de gemeente ingeschreven staat.

Na een scheiding of relatiebreuk bepalen de ouders met gezag samen waar het hoofdverblijf van hun kind is na de scheiding. Als de ouders hier samen niet uitkomen kan de rechter hierover een beslissing nemen op verzoek van de ouders of een van hen. Dit verzoek moet worden ingediend door een advocaat. 

Zolang een kind minderjarig is bepalen de ouders met gezag samen de hoofdverblijfplaats. Als de ouders hier samen niet uitkomen kan de rechter hierover een beslissing nemen. Een kind vanaf 12 jaar wordt hierover door de rechter gehoord. Het kind mag echter niet zelf kiezen.

Ook bij een co-ouderschap kan een kind maar bij één ouder ingeschreven worden. Vaak wordt dan bekeken bij welke ouder dit financieel het gunstigst is in verband met het aanvragen van kinderbijslag en kindgebonden budget. Als er meer kinderen zijn is het ook mogelijk om één kind bij de ene ouder in te schrijven en de andere bij de andere ouder.

De hoofdverblijfplaats van een kind kan gewijzigd worden. Hierover moeten u en uw ex-partner het eens zijn. Als u er samen niet uitkomt kunt u de rechter vragen om een beslissing te nemen over de hoofdverblijfplaats.

Een kind kan maar op één adres worden ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Er moet dus altijd een keuze worden gemaakt.

De ouder die het eenhoofdig gezag heeft, bepaalt alleen waar het kind zijn hoofdverblijf heeft. Deze vrijheid is niet helemaal onbeperkt omdat deze ouder ook de plicht heeft om de banden tussen het kind en de andere ouder (zonder gezag) te bevorderen.

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap en komt erop neer dat de ouders na een scheiding blijven samenwerken als ouders (coöperatief). De ouders stemmen de opvoeding op elkaar af en verdelen de zorgtaken in overleg.  Vaak wordt een gelijkwaardige verdeling van de zorgtaken afgesproken. Dit is niet altijd 50/50.

Co-ouderschap is geen wettelijke term en komt in verschillende vormen voor. Het uitgangspunt van een co-ouderschap is samenwerking op basis van gelijkwaardige ouderrollen. Dit kan in een zorgverdeling van 50/50 maar ook een verdeling van 60/40, 70/30 of zelfs 60/60. In het laatste geval blijven ouders ook activiteiten als gezin ondernemen. 

Als er sprake is van gezamenlijk ouderlijk gezag spreekt de wet over een zorg- en contactregeling. Als er geen gezamenlijk gezag is spreekt de wet over een omgangsregeling. 

Intentioneel co-ouderschap is een vorm van ouderschap en komt neer op een van tevoren afgesproken co-ouderschapsafspraak die wordt gemaakt voordat het kind geboren is. Het kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de deelnemers en de concrete invulling. Het intentioneel co-ouderschap is een moderne ouderschapsvorm die vaak wordt gebruikt door mannen- of vrouwenstellen en alleenstaanden.

Parallel ouderschap is een vorm van ouderschap na scheiding waarbij de ouders alleen voor dringende zaken contact hebben met elkaar en voor het overige strikt gescheiden huishoudens hebben en dit ook zelf inrichten naar hun eigen regels. Er wordt als het ware een muur tussen de ouders geplaatst. Deze vorm van ouderschap wordt beschouwd als de tegenhanger van een co-ouderschap waarin samenwerking voorop staat. 

De zorgregeling kan gewijzigd worden. Hierover moeten u en uw ex-partner het eens zijn. Als u er samen niet uitkomt kunt u de rechter vragen om een beslissing te nemen over de zorgregeling. Dit geldt ook voor een omgangsregeling.  Een zorgregeling mag niet eenzijdig worden gewijzigd.

Het kind heeft het recht op omgang met zijn ouders en met degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot hem staat. De niet met het gezag belaste ouder heeft het recht op en de verplichting tot omgang met zijn kind.

Iedereen die een nauwe persoonlijke band met een kind heeft kan vragen om een omgangsregeling. Dit geldt ook voor een grootouder. Als er een nauwe persoonlijke band is zal de rechter bepalen of een omgangsregeling ook in het belang van het kind is.

Ja, een vader zonder gezag heeft recht op omgang met zijn kind. Dit vloeit voort uit de wet.

Een biologische vader heeft recht op omgang met zijn kind als hij óók een nauwe persoonlijke betrekking met het kind heeft. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de biologische vader vanaf de geboorte voor het kind heeft gezorgd.

De rechter kan het recht op omgang in uitzonderlijke gevallen ontzeggen. Hij kan dit alleen doen als omgang ernstig nadeel voor de geestelijke of lichamelijke ontwikkeling van een kind oplevert, als een ouder ongeschikt of niet in staat is tot omgang of als een ontzegging anderszins in het belang van het kind is.  Ontzegging kan alleen door de rechter worden uitgesproken.

Er is geen algemeen erkende definitie van ouderverstoting. Bij ouderverstoting wil een kind door druk/manipulatie van de ene ouder zijn andere ouder niet meer zien zonder dat hier een aanwijsbare reden voor is. De term ouderverstoting is controversieel. Ouderverstoting wordt ook ‘parental alienation (PAR)’, ‘oudervervreemding’ of ‘co-ouder afwijzing’ genoemd.

Ja, ouderverstoting is strafbaar op grond van artikel 279 (onttrekken aan het gezag) en artikel 300 (mishandeling) van het Wetboek van Strafrecht.

Een omgangsregeling kan gewijzigd worden. Hierover moeten u en uw ex-partner het eens zijn. Als u er samen niet uitkomt kunt u de rechter vragen om een beslissing te nemen over de omgangsregeling.  Dit geldt ook voor omgangsregelingen tussen een kind en een niet-ouder (grootouder, biologische vader, stiefouder, pleegouder etc.)

Een complexe scheiding is een scheiding waarin aanhoudende ernstige conflicten tussen de ouders en/of het netwerk daarom heen spelen. Een complexe scheiding wordt ook wel vechtscheiding genoemd.

Bij een begeleide omgangsregeling (BOR) vinden de omgangsmomenten onder begeleiding plaats. Dit kan een professionele instantie zijn maar ook een familielid of vriend. Het omgangsmoment kan volledig of gedeeltelijk begeleid worden, bijvoorbeeld alleen tijdens de overdrachtsmomenten. De rechter kan een begeleide omgangsregeling opleggen of de ouders kunnen dit samen afspreken.

Zolang een kind minderjarig (jonger dan 18 jaar) is maken de ouders afspraken over de omgangsregeling. Als de ouders hier samen niet uitkomen kan de rechter hierover een beslissing nemen. Een kind vanaf 12 jaar wordt hierover door de rechter gehoord. Het kind mag echter niet zelf kiezen.

Het biologisch of genetisch ouderschap geeft aan van wie het genetisch materiaal (DNA) van het kind afkomstig is. De juridische ouders zijn de ouders op grond van de wet. Dit hoeven echter niet altijd de biologische ouders te zijn.

In Nederland ontstaat ouderschap door geboorte, erkenning, gerechtelijke vaststelling van het ouderschap of adoptie. Aan alle vormen zitten andere voorwaarden verbonden.

Een kind kan maximaal twee juridische ouders hebben en maximaal twee gezagsdragers. Het geslacht van de ouders maakt niet uit. Een kind kan dus een vader en een moeder, twee vaders of twee moeders hebben.

Voor erkenning van een kind onder de 16 jaar is toestemming van de moeder van het kind nodig. Als de moeder geen toestemming verleend kan een biologische vader en duomoeder de rechter vragen om vervangende toestemming voor de erkenning. Dit verzoek moet worden ingediend door een advocaat.

U kunt de rechter vragen om het vaderschap of moederschap te laten vaststellen. Dit heet de gerechtelijke vaststelling van het vaderschap of moederschap. U kunt dit verzoek bijvoorbeeld indienen als de biologische vader van het kind of meemoeder weigert om het kind te erkennen.

Afstammingsinformatie is informatie over de genetische afkomst van een kind. Een kind heeft een internationaal recht op informatie over zijn afstamming.

Op grond van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting is het sinds 2004 niet meer mogelijk om anoniem sperma, eicellen of embryo’s te doneren. Vanaf 12 jaar mag een kind informatie opvragen over uiterlijke kenmerken. Vanaf 16 jaar mag een kind de persoonsgegevens van de donor(s) opvragen, zoals voor- en achternaam, geboortedatum, adres en woonplaats. De Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting (Sdkb) bewaart en beheer de gegevens van de sperma-, eicel- en embryodonoren.

De benaming regenbooggezin of roze ouderschap wordt vaak gebruikt voor gezinsvormen met een andere samenstelling dan een heterokoppel met een kind.  Regenboog gezinnen komen in diverse samenstellingen voor.

Intentioneel co-ouderschap is een vorm van ouderschap en komt neer op een van tevoren afgesproken co-ouderschapsafspraak die wordt gemaakt voordat het kind geboren is. Het kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de deelnemers en de concrete invulling. Het intentioneel co-ouderschap is een moderne ouderschapsvorm die vaak wordt gebruikt door mannen- of vrouwenstellen en alleenstaanden.

Draagmoederschap is onder strikte voorwaarden in Nederland mogelijk. Commercieel draagmoederschap bevorderen is in Nederland wel verboden. Dit betekent dat je niet publiekelijk mag zoeken naar een draagmoeder of jezelf publiekelijk als draagmoeder mag aanbieden. Dit staat in het Wetboek van Strafrecht.

Bij laagtechnologisch draagmoederschap de eicel van de draagmoeder gebruikt en wordt het kind via de natuurlijke weg of via inseminatie verwekt. Bij hoogtechnologisch draagmoederschap wordt het vrouwelijke genetisch DNA materiaal van een andere vrouw (bijvoorbeeld de wensmoeder of eiceldonor) door middel van IVF ingebracht bij de draagmoeder.

In een donorovereenkomst worden afspraken tussen de wensouders en een donor vastgesteld. Te denken valt aan een spermadonor, eiceldonor of embryodonor.

Bij het berekenen van alimentatie gaat het om behoefte en draagkracht. Dit gaat dan om de behoefte van het kind of de kinderen en de draagkracht van de ouders. Gaat het om een berekening van zowel kinder- als partneralimentatie? Dan gaat kinderalimentatie altijd voor.

De kinderalimentatie is in tegenstelling tot partneralimentatie voor de betaler fiscaal niet aftrekbaar en voor de ontvanger niet belast in box 1.

Het is niet toegestaan om als ouders afspraken te maken die inhouden dat er afstand wordt gedaan van kinderalimentatie.

De onderhoudsplicht voor kinderen geldt tot het kind 21 jaar is. In uitzonderlijke gevallen kan er ook daarna nog een onderhoudsplicht bestaan. Bijvoorbeeld als het kind niet zelf in zijn levensonderhoud kan voorzien en dat ook niet van hem verwacht kan worden.

De nabestaanden van de overledene moeten een aantal zaken regelen. Zo moet u aangifte doen van het overlijden. Dit doet u bij de gemeente waar de persoon is overleden. De uitvaart moet worden georganiseerd. Daarna gaat u over tot het afwikkelen van het leven van de overledene. Denk aan het leegruimen en verkopen van de woning, het verdelen van spullen, het verdelen van de banksaldi en opzeggen van bankrekeningen enz.

Vruchtgebruik is het recht om gebruik te maken van goederen die eigenlijk niet van jou zijn. Het eigendom van de goederen behoort toe aan iemand anders. In een testament kan bijvoorbeeld bepaald zijn dat de kinderen eigenaar worden van de woning, maar dat de partner met wie de overledene samenwoonde de woning mag blijven gebruiker.

Ja dat mag. Degene die de uitvaart organiseert, bepaalt in beginsel wie er mag komen. Je kunt dus mensen weigeren. In uitzonderlijke gevallen starten mensen een kort geding om ervoor te zorgen dat ze de uitvaart toch mogen bijwonen of op een andere manier een rouwbezoek kunnen afleggen. De rechter beslist dan of het bezoekverbod standhoudt.

Ja dat mag. Degene die de uitvaart organiseert, bepaalt in beginsel wie er mag komen. Je kunt dus mensen weigeren. In uitzonderlijke gevallen starten mensen een kort geding om ervoor te zorgen dat ze de uitvaart toch mogen bijwonen of op een andere manier een rouwbezoek kunnen afleggen. De rechter beslist dan of het bezoekverbod standhoudt.

Heeft de overledene een testament gemaakt, dan staat daarin wie de erfgenamen zijn en wat ze erven. Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen van de overledene zijn en hoe groot de erfenis is waar ze recht op hebben.

Heeft de overledene een testament gemaakt, dan staat daarin wie de erfgenamen zijn. De wet kent vier groepen erfgenamen. U bent erfgenaam als u met de overledene was getrouwd of een geregistreerd partnerschap had. U bent erfgenaam als u volgens de geboorteakte of door adoptiekind bent van de overledene. Als de overledene geen partner had en ook geen (klein)kinderen, dan wordt gekeken of er ouders, broers of zussen zijn (groep 2). Zijn er in groep 2 ook geen erfgenamen (meer), dan wordt gekeken naar erfgenamen in groep 3 en ten slotte groep 4. Als er in geen van de groepen erfgenamen zijn, dan gaat de nalatenschap naar de Staat.

In een testament staat wie de erfgenamen van de overledene zijn. U of de notaris kan contact opnemen met het Centraal Testamentenregister (CTR). Voor de aanvraag is een kopie van de overlijdensakte nodig. Bij het CTR weten ze of de overledene een testament heeft gemaakt en waar dat is. Is er geen testament, dan geldt de wet. U bent dan onder meer erfgenaam als u met de overledene was getrouwd of een geregistreerd partnerschap had. U bent ook erfgenaam als u kind bent van de overledene.

Ja, vanaf het moment van geboorte kan iemand erfgenaam zijn. Let wel: de minderjarige kan niet zelfstandig de erfenis aanvaarden of verwerpen. Die beslissing moet worden genomen door de wettelijke vertegenwoordiger. De wettelijke vertegenwoordiger is verplicht om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Zuiver aanvaarden is niet mogelijk. In bijzondere gevallen kan de wettelijke vertegenwoordiger de kantonrechter om een machtiging vragen om de erfenis te mogen verwerpen.

Een nalatenschap kan niet verdeeld worden als niet alle erfgenamen daarbij betrokken zijn. Is een erfgenaam spoorloos? Dan kunnen de overige erfgenamen zich tot de rechtbank wenden en een verzoek doen tot benoeming van een vereffenaar. De rechtbank wijst dan een vereffenaar aan, die nalatenschap wel kan afwikkelen, ook al ontbreekt de medewerking van een erfgenaam.

Als je een nieuwe echtgenoot hebt, en uw echtgenoot heeft kinderen uit een eerdere relatie, dan erven uw stiefkinderen niet automatisch van u. Volgens het wettelijk erfrecht zijn alleen de eigen kinderen en de echtgenoot of geregistreerd partner erfgenamen. Wilt u dat ook uw stiefkinderen van u erven, dan moet u dit in een testament laten opnemen.

Als u samenwoont, erft uw partner niet vanzelf: samenwonende partners zijn geen erfgenamen volgens de wet. Wilt u dat uw partner wel erfgenaam is? Dan kunt u dit in een testament laten vastleggen.

Tijdens uw scheiding is uw toekomstige ex-echtgenoot nog steeds uw wettelijke erfgenaam. Dit geldt ook voor geregistreerd partners. Als u dit niet wilt, dan kunt u in een testament uw echtgenoot uitsluiten als erfgenaam. 

Als de scheiding is afgerond, is uw ex-echtgenoot of geregistreerd partner geen erfgenaam meer volgens de wet. Heeft u een testament? Dan kan daar een specifieke bepaling over echtscheiding in staan. Als u gaat scheiden, dan is het verstandig door een specialist te laten controleren of het nodig is uw testament aan te laten passen.

Als uw kinderen in algehele gemeenschap van goederen zijn getrouwd, dan laat u automatisch de helft van uw nalatenschap na aan de partner van uw kind. Om dit te voorkomen, kunt u kiezen een uitsluitingsclausule op te nemen in uw testament. Is uw kind in beperkte gemeenschap van goederen getrouwd (vaak zijn dat huwelijken gesloten na 1 januari 2018), is de erfenis die worden ontvangen tijdens het huwelijk persoonlijk van uw kind, tenzij u in uw testament iets anders bepaald.

Is er geen testament? Dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Het erfrecht verdeelt de erfgenamen in 4 groepen:

1. echtgenoot, geregistreerde partner en eigen kinderen (geen pleeg- of stiefkind) Als uw kinderen niet meer leven: uw kleinkinderen.
2. ouders, broers en zussen. Als uw broers en zussen niet meer leven: hun kinderen.
3. grootouders
4. overgrootouders

Zijn er in de 1e groep erfgenamen? Dan erven zij. Zijn die er niet? Dan erft de 2e groep. Is er niemand in de 2e groep? Dan erft de 3e groep. En is er ook niemand in de 3e groep? Dan erft de 4e groep. Zijn er helemaal geen erfgenamen? Dan gaat de erfenis naar de staat.

In een verklaring van erfrecht staat wie de erfgenamen zijn. Met deze verklaring kunnen de erfgenamen aantonen dat zij recht hebben op de nalatenschap van de overledene. Een verklaring van erfrecht wordt opgemaakt door een notaris.

Nee, u kunt de nalatenschap aanvaarden of verwerpen. Iedere erfgenaam bepaalt voor zichzelf of hij/zij de erfenis aanvaardt (zuiver of beneficiair) of verwerpt

Kiest u ervoor om de erfenis zuiver te aanvaarden, dan heeft u recht op alle bezittingen van de overledene, maar u bent ook verantwoordelijk voor de schulden. Kiest u ervoor om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden, dan bent u als erfgenaam niet verplicht om een schuld van nalatenschap uit eigen vermogen te voldoen. Echter, u mag ook niets van de bezittingen hebben totdat alle schulden zijn betaald. 

U aanvaardt een erfenis beneficiair door een verklaring af te leggen bij (de griffie van) de rechtbank van de laatste woonplaats van de erflater. Dit kan schriftelijk of in persoon bij de centrale balie van de rechtbank. De verklaring wordt vervolgens ingeschreven in het boedelregister. Voor een verklaring bij de rechtbank betaalt u griffierechten.

Nee dat kan niet. Er is wellicht wel een mogelijkheid om de zuivere aanvaarding om te zetten in een beneficiaire aanvaarding.

In beginsel is het aanvaarden van een erfenis aanvaarden een eenmalige beslissing, die niet kan worden herroepen. Een erfgenaam die zuiver heeft aanvaard kan dus in principe niet meer alsnog beneficiair aanvaarden. Er is echter wel een uitzondering: iemand die de nalatenschap zuiver heeft aanvaard en er nadien achter komt dat erflater onverwachts heel veel schulden had, kan binnen drie maanden naar ontdekking van de schulden een verzoek indienen bij de kantonrechter om alsnog beneficiair te aanvaarden. De erfgenaam moet wel onderzoek hebben gedaan voordat werd aanvaard, een schuld is niet zomaar onverwacht.

Nee dat is niet verplicht. Soms is het echter wel noodzakelijk bijvoorbeeld als er een verklaring van erfrecht of executele nodig is. Deze worden enkel opgemaakt door een notaris.

Een boedelnotaris is een notaris die zich bezig houdt met de afwikkeling van de nalatenschap. De betrokken partijen bepalen wat de taak van de boedelnotaris is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het geven van raad en advies, het opstellen van de boedelbeschrijving of een verklaring van erfrecht. Hij kan worden aangewezen door de erfgenamen, de executeur of de vereffenaar. Of er een boedelnotaris betrokken is bij de afwikkeling van de nalatenschap is na te gaan in het boedelregister.

Informatie over een nalatenschap is te vinden in het boedelregister. In het boedelregister is bijvoorbeeld opgenomen welke notaris (boedelnotaris) betrokken (is geweest) bij de afwikkeling van de nalatenschap. In het boedelregister vindt u ook de verklaringen van erfgenamen die de erfenis hebben aanvaard of verworpen. Iedere rechtbank heeft een eigen boedelregister. U kunt het boedelregister kosteloos inzien. Dit doet u bij de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene.

Het is een misverstand dat de notaris die het testament van de overledene heeft opgemaakt ook de nalatenschap afwikkelt. De notaris die het testament heeft gemaakt neemt in principe geen contact op met de erfgenamen na een overlijden. Dat doet de notaris alleen als hij of zij is aangewezen als executeur of vereffenaar. De notaris handelt niet uit zichzelf een nalatenschap af. Hij verricht pas werkzaamheden als hij daartoe een opdracht heeft gekregen.

Een testament is een notariële akte waarin zaken zijn geregeld met betrekking tot de nalatenschap. Iedereen vanaf 16 jaar kan een testament opstellen. In een testament kunnen bijvoorbeeld de volgende zaken zijn geregeld;

• het benoemen van erfgenamen (dit kan bijvoorbeeld gunstig zijn om erfbelasting te besparen);
• het onterven van de partner of kinderen;
• samenwoners (niet getrouwd en geen geregistreerd partnerschap) die van elkaar willen erven;
• het opnemen van een legaat;
• het benoemen van een executeur.

In een testament kunt u heel veel zaken regelen, waaronder uw wensen voor uw huisdier. U zou kunnen opnemen wie het huisdier erft en er voor moet zorgen, al dan niet onder toekenning van een geldbedrag. 

De nalatenschap (erfenis) wordt in gelijke delen verdeeld tussen de erfgenamen. Volgens de wet zijn dat de partner en eventuele kinderen (groep 1). Als de overledene een testament heeft gemaakt, kan van de wettelijke verdeling worden afgeweken. Bijvoorbeeld door een andere verdeelsleutel op te nemen. Of anderen aan te wijzen als erfgenaam.  

Voordat de nalatenschap kan worden verdeeld, moet deze in kaart worden gebracht. In een boedelbeschrijving worden alle bezittingen en schulden van de overledene opgenomen. Nadat alle schulden van de overledene zijn betaald, kunnen de bezittingen die resteren (denk aan inboedelspullen, banksaldi, een huis etc.) worden verdeeld tussen de erfgenamen.

Dat is moeilijk te zeggen. Het is namelijk vaak een ingewikkeld juridisch proces waarbij veel komt kijken. Zo moet er eerst duidelijkheid komen over het bestaan van een testament en wie de erfgenamen zijn. Alle bezittingen en schulden moeten in kaart worden gebracht. Daarvoor is van belang dat de administratie van de overledene compleet en toegankelijk is. Belangrijk is ook of alle erfgenamen het met elkaar eens zijn. Dit alles duurt in veel gevallen al snel een jaar. In ingewikkeldere situaties kan dat oplopen tot meerdere jaren.

Via slapendetegoeden.nl kunt u in één keer navraag doen bij de grootste en bekendste Nederlandse banken. Alleen erfgenamen en executeurs kunnen die navraag doen. Voor een navraag bij één specifieke bank, kunt u direct contact opnemen met de betreffende bank.

Als u alleen weet dat de overledene een bankrekening had bij een bank die niet meer bestaat (u vindt bijvoorbeeld een spaarboekje van een oude bank), kunt u contact opnemen met de rechtsopvolger van die bank. Om uit te zoeken welke bank dat is kan je contact opnemen met De Nederlandse Bank.

De executeur regelt de erfenis namens de erfgenamen. Er zijn vrschillende soorten executeurs. Een begrafenisexecuteur regelt alleen de uitvaart. Een ‘normale’ executeur zorgt voor de uitvaart en regelt allerlei zaken omtrent de afwikkeling van de nalatenschap: hij/zij betaalt schulden, keert bedragen uit, verkoopt goederen, dient de aangifte erfbelasitng in etc. De gewone executeur verdeeld de nalatenschap niet, dat moeten de erfgenamen zekf doen. Een executeur-afwikkelingsbewindvoerder heeft dezelfde taken als een ‘gewone’ executeur maar houdt zich vaak ook bezig met de verdeling van de nalatenschap. In het testament staat welke bevoegdheden de executeur heeft.

Ja, u mag het executeurschap weigeren. U bent niet verplicht om executeur te worden. In het testament staat vaak benoemd wat er gebeurd als u het executeurschap weigert. Soms is er een reserve executeur aangewezen of heeft de overledene in zijn testament bepaald dat de kantonrechter een nieuwe executeur mag benoemen. Is er geen regeling opgenomen in het testament? Dan zijn de erfgenamen samen vervoegd en verplicht om de nalatenschap af te wikkelen.

In een verklaring van executele schrijft de notaris wie er is bemoemd tot executeur en wat zijn bevoegdheden zijn. Een dergelijke verklaring kan door de executeur worden aangevraagd nadat hij zijn benoeming tot executeur heeft aanvaard. Met een verklaring van executele kan de executeur aantonen dat hij bevoegd is om de nalatenschap af te handelen en krijgt de executeur de bevoegdheid om over de erfenis te beschikken.

Indien de executeur niet alleen de begrafenis mag regelen maar ook de nalatenschap mag afwikkelen, dan mag de executeur alle goederen van de overledene verkopen, mits dit nodig is voor het kunnen betalen van de schulden van de nalatenschap. Als er geen schulden zijn die het noodzakelijk maken om de woning te verkopen, dan kan de executeur alleen met toestemming en medewerking van alle erfgenamen de woning verkopen.

Als de erfgenamen niet tevreden zijn over het handelen van de executeur, dan is er de mogelijkheid om de executeur te laten ontslaan. Dit kan echter alleen als er een gewichtige reden is voor ontslag. U kunt dan denken aan de situatie dat de executeur tekort schiet in zijn taak. Ontslag kan alleen door de rechter worden gegeven als de relatie tussen de executeur en de erfgenamen ernstig is verstoord en hiervoor een goed onderbouwde reden kan worden gegeven.

De beloning voor iemand die de functie van executeur vervuld, is volgens de wet 1% van het vermogen dat op het moment van overlijden aanwezig was. In het testament kan de overleden persoon een andere regeling hebben getroffen over de vergoeding van de executeur. Kosten die de executeur maakt tijdens het uitoefenen van zijn of haar bevoegdheden, kunnen uit het nalatenschap worden voldaan als zij vallen onder beheershandelingen.

Kinderen van de overledene. Is het kind overleden voordat diens ouder is komen te overlijden, dan kunnen de kleinkinderen van de overledene (bij plaatsvervulling) aanspraak maken op de legitieme portie.

U maakt aanspraak op uw legitieme portie door hierop een beroep te doen bij de erfgenamen of executeur als die er is.

Het recht om aanspraak te maken op de legitieme portie vervalt uiterlijk vijf jaar na het overlijden van de overleden ouder. Deze termijn kan niet verlengd worden, ook niet als u er pas na zes jaar achter komt dat uw ouder is komen te overlijden. 

De termijn van vijf jaar kan ook korter zijn.

Hoofdregel is dat de vordering zes maanden na het overlijden van de ouder opeisbaar is. Is er sprake van een wettelijke verdeling, waarbij de langstlevende echtgenoot de goederen van de erfenis verkrijgt, dan is de legitieme portie opeisbaar wanneer de langstlevende echtgenoot failliet wordt verklaard of in de schuldsanering terecht komt of wanneer de langstlevende echtgenoot overlijdt. De overledene kan in een testament afwijken van de hoofdregel en een andere termijn van opeisbaarheid bepalen.

De legitieme portie is de juridische term voor het in de volksmond gebruikte woord kindsdeel. De legitieme portie van kinderen bestaat uit een geldvordering. U krijgt als kind recht op een deel van de waarde van de nalatenschap, niet op bepaalde goederen. U bent geen erfgenaam, maar schuldeiser van de nalatenschap. U kunt de legitieme portie opeisen. 

Hoe groot is mijn legitieme portie? 

Kort gezegd is de legitieme portie de helft van het erfdeel dat u zou ontvangen als uw overleden ouder geen testament had. Zijn er twee erfgenamen, waarvan u er één zou zijn, dan hebt u recht op de helft van de nalatenschap als er geen testament is. Wordt u onterfd, dan hebt u alleen nog recht op uw legitieme portie. Die is de helft hiervan en dus een vierde deel.

Een onterfde echtgenoot heeft geen recht op geld op bezit. Ook kan een onterfde echtgenoot geen beroep doen op een legitieme portie. Wel heeft hij of zij andere rechten. Als het noodzakelijk is voor zijn of haar verzorging, mag de onterfde de echtelijke woning en meubels tot zes maanden na het overlijden gebruiken (recht op vruchtgebruik). De partner heeft soms ook recht op de rente van bijvoorbeeld de bankrekening.

Dit is een bepaling in het testament van de overledene. Met een legaat laat de overledene iemand een specifiek bedrag of een bepaald object na. U kunt daarbij denken aan een antieke klok, een geldbedrag, een auto of een ander dierbaar goed dat de overledene graag aan een specifiek persoon wil nalaten.